انواع سردرد و درمان آن در طب سنتی

انواع سردرد و درمان آن در طب سنتی

انواع سردرد و درمان آن در طب سنتی در اینجا به انوع سردرد بر مبنای محل شروع درد و انواع سردرد بر مبنای مزاج و غلبه اخلاط بررسی و راهکارهایی برای رفع آن داده شده است. 

 انواع سردرد و درمان اختصاری و سریع آن بر اساس محل شروع: 

در طب سنتی اسلامی ۶۰ نوع سردرد داریم، که ۱۴ نوع آن میگرنی است 

- اگر سردرد از نیم کره راست شروع شود با مشارکت کبد بوده است《عرق کاسنی، عرق شاطره مفید است》
- اگر سردرد از نیم کره چپ شروع شود با مشارکت طحال بوده است《غلبه سوداست سردی و خشکی بستن، سر با پارچه نخی و الیاف طبیعی پشم شتر و گوسفند مفید است》
- اگر سردرد در ناحیه پیشانی باشد و سینوزیت نباشد غلبه خلط صفرا «گرمی و خشکی» ست: کاسنی، شاطره، عناب مفید است‌
- اگر سردرد در ناحیه شقیقه باشد غلبه خلط دم ‌«گرمی وتری» است :خوردن ترشیجات مثل آبلیمو وسرکه حتی بو کردن آنها مفید است عطر گل بنفشه نیز مفید است
- اگر سردرد از پشت سر شروع شود غلبه بلغم «سردی و تری » است کندر خوراکی مفید است و مربوط به مشکلات مثانه و برای درمان کانال مثانه باید درمان شود. 

انواع سردرد در طب سنتی بر اساس تیپ مزاجی و غلبه اخلاط: 

در طب سنتی سردرد را به چهار دسته تقسیم می‌کنند:

سردردهای صفراوی 

در این نوع سردرد که بیشتر در آقایان دیده می‌شود، کل پیشانی و چشم درد می‌گیرد. نشانه آن، شروع درد از ناحیه پیشانی و جلوی سر است. این سردرد در اثر گرما یا استشمام عطرهای گرم تشدید می‌شود 

توصیه ها برای درمان آن:
مصرف سکنجبین، آب نارنج، آب پرتقال، آب لیمو و استشمام سرکه توصیه می‌شود.
توصیه می شود در این نوع سردرد ، از هوای تازه و خنک استفاده شود ، به خصوص در فصل تابستان از هوای پاکیزه و خنک کوهستان بیشتر بهره گرفته شود. همچنین سعی شود در ساعات گرم روز کمتر در معرض آفتاب و هوای گرم قرار گرفته شود.
همچنین توصیه می شود در رژیم غذایی بیشتر از میوه‌جات و سبزیجات تازه و سالاد مناسب مزاج مثل کاهو و اسفناج استفاده شود.
از نوشیدن بیش از اندازه چای و قهوه پرهیز شود.
از هوا، محیط و فعالیت‌‌ها و حالت روانی که موجب افزایش غلبه صفرا می گردند پرهیز گردد.
فعالیت زیاد و ورزش شدید صفرا را افزایش می دهند . فعالیت ورزشی مفرح وملایم مانند پیاده روی توصیه می شود.
از بی‌‌خوابی و کم خوابی (کمتر از ۵ ساعت) و دیر وقت به رخت خواب رفتن خودداری شود.
عصبانیت، هیجانات روانی و زیاد حرف زدن افراد با غلبه صفرا را تحت فشار قرار می دهد
 

 سردردهای دموی

 
این سردرد از پیشانی شروع شده، کل سر را در بر گرفته و موجب نبض زدن در شقیقه‌ها می‌شود. این نوع سردرد با گرما افزایش می‌یابد و عصبانیت و استشمام عطرهای گرم، تشدید کننده آن است. سردرد دموی بیشتر در مردان مشاهده می‌شود.
برای درمان آن باید ماهی یک بار حجامت عام و دو هفته بعد از آن، حجامت سر انجام شود.
توصیه می شود جهت درمان این نوع سردرد و تعدیل خلط دم در بدن دستورات زیر رعایت شود.
ترک پر خوری تعداد دفعات غذا خوردن به دو بار در طول روز برسد، تخلیه ی جنسی متعارف(صحیح) ،خواب قیلوله ، انجام حجامت ، مصرف آبلیموی تازه ، شنا، غذاهای خام (میوه‌‌جات و سبزیجات) خیار، کاهو، به خصوص سیب درختی ،حبوبات و غلات جوانه زده (مثل گندم، جوی دو سر، ماش و عدس)، بذرهای ملین ناشتا (مانند خاکشیر، اسفرزه، تخم ریحان، بالنگو، قدومه شیرازی، بارهنگ) میل شود.
از غذاهای سرخ شده، غذاهای چرب، شیرینی‌‌های قنادی و مصنوعی، ادویه‌‌های تند، غذاهای شور، نمک دستکاری شده، انواع شوریجات مانند: کلم شور، خیار شور و…، گوشت زیاد، کره و خامه، غذاهای نشاسته ای، آب یخ، دوغ، نوشابه، تخم مرغ، نوشیدن مایعات همراه با غذا و یا بلافاصله بعد از آن، خرما، رطب، توت خشک، کشمش، سس، رب، سرکه و ترشیجات، سیر، چای، قهوه، نسکافه، بادمجان و غذاهای ساندویچی این موارد پرهیز شود. 

سردردهای بلغمی

 
این سردرد از گردن و پشت سر شروع شده، در برخی موارد با حالت تهوع همراه است و با بوهای گرم آرام می‌شود. سردی زیاد طبع، اضطراب و استرس باعث تشدید آن خواهد شد. این سردرد بیشتر در زنان مشاهده می‌شود.
خوردن شیره انگور هفته‌ای ۵ بار در وعده صبحانه، استشمام عطرهای گرم شب‌ها قبل از خواب، مالیدن روغن کنجد روی ملاج سر و حجامت از راه‌های درمان این نوع سردرد است. برای درمان این سردرد در خانم‌ها، خوردن ترکیب عرق رازیانه و عسل قبل از خواب مفید است.
در مورد سردردهای بلغمی لازم است که خلط بلغم در بدن به تعادل برسد که برای این منظور لازم است موارد و پرهیزات زیر رعایت شود:
پرهیز از مصرف برنج سفید اب کش شده، عدس، ماهی، ماکارونی و لازانیا، قهوه، نسکافه و چای، ماست و دوغ کشک، هندوانه و قارچ، ترشی، سماق، گوشت گاو، نان فانتزی.
مصرف سردی ها در صبحانه (مثل پنیر خیار گوجه)، سرکه و ابغوره.
مایعات همراه با غذا مصرف نشود.
آب یخ مصرف نشود.
عدم مصرف همزمان مواد خام و پخته (مثل ماست ،ترشی ، میوه ها و سالاد با انواع خورشت ها و ...) 

سردردهای سوداوی

 
در این نوع سردرد که می‌تواند به هر دلیلی ایجاد شود معمولاً کل سر درگیر می‌شود. فرد در این سردرد به صدا، نور و بو حساس شده و در تاریکی تسکین می‌یابد. سر و صدا، عصبانیت، شلوغی، آلودگی هوا و استرس از عوامل تشدید کننده آن است. این نوع سردرد در زنان و مردان به یک میزان شیوع دارد. خوردن سکنجبین، ماساژ پنجه پا، شانه زدن مو با شانه زبر و انجام حجامت در درمان آن مؤثرند. همچنین برای جلوگیری از این سردرد، ترک غذاهایی که ایجاد سودا می‌‎کنند مانند بادمجان، ادویه‌جات تند، گوشت گوساله و قهوه توصیه می‌شود. نکته حائز اهمیت این است که می‌توان با کاهش استرس، انجام ورزش‌های هوازی، اجتناب از مصرف دخانیات، خوردن غذای مناسب، خوابیدن و نوشیدن آب به اندازه کافی از انواع سردرد جلوگیری کرد.
از شرایط به‌‌ وجود آمدن تشویش، درگیری فکری و منازعات و تماس با افراد غیرمتعادل پرهیز کنید.
فعالیت ورزشی کافی متناسب با سن و توان جسمی به طور روزانه که منظور فعالیت شغلی یا کار در خانه نمی‌‌باشد، توصیه می‌‌گردد. استفاده از طبیعت، فضاهای شاد و آرام، تمرینات یوگا، تمرینات تنفسی عمیق به شکلی که حداقل ۵ الی ۱۰ دقیقه مبادرت به پر کردن کامل ریه ها نموده و به آرامی بازدم انجام شده که ترجیحا در محیط‌‌های باز و سرسبز بایستی صورت گیرد. از پوشش لباس تیره و نیز شنیدن آهنگ‌‌های حزن انگیز بایستی دوری کنید.
از مواد غذایی مضر که باعث تشدید سودا می ‌‌شوند شامل: سوسیس و کالباس، غذاهای آماده، غذای شب مانده، غذاهای کنسروی، مصرف زیاد ترشی، عدس، پنیرهای خشک، شکلات و مواد غذایی حاوی اسانس و طعم دهنده های صنعتی، سرکه یا آب‌‌لیموی شرکتی یا صنعتی، باقلا، عدس، ماش، غوره، سماق، انار ترش، گوشت گاو و گوساله، فست فود، چای، قهوه، نوشابه، سرکه، بادمجان، پنیر، ترشک، قره قروت، انواع ترشی، خیارشور و انواع شورها، ماست و دوغ پرهیز شود.
میزان مصرف برنج را به حداقل رسانده و حتماً با زیره سیاه طبخ شود. 

دکتر بهنام
استفاده با ذکر منبع بلامانع است.