موکسا و درمان با موکسا

موکسا و درمان با موکسا

چکیده

موکسا یک روش درمانی و مبنای آن تئوری درمان طب سنتی چینی TCM است و معمولا روی «نقاط طب سوزنی» موکسا را قرار می‌دهند.
موکسا درمانی، مریدن ها را لایروبی می کند و گردش خون و چی را رگلاژ و تنظيم می نماید.
برای پیشگیری و درمان بیماریها از 2500 سال پیش به کار می رفته است.
موکسا گذاری براي درمان طیف وسیعی از بیماری ها کاربرد دارد. یک مطالعه آماری از مقالات منتشر شده از سال 1954 تا 2007 در چین نشان می دهد که 364 نوع بیماری را می توان با موکسا درمان نمود.

 
کاربردهای بسیار موثر موکسا تراپی شامل:
- چرخش جنین
- اسهال
- کولیت ها
- درمان برای قاعدگی نا منظم
- بی اختیاری ادراری
- آرتریت های استخوان زانو
- سندروم آسیب های مفصل گیجگاهی-فکی،
- جراحت های بافت نرم
- درد پاشنه،
- آسم،
- احتباس ادراری
- تب خال
- همچنین برای درمان ضعف، خستگی

 
موکسا گذاری بر سه نوع میباشد:
- موکسا گذاری کلاسیک یا سنتی
- موکسا گذاری دارویی
- موکسا گذاری مدرن

 
1- موکسا گذاری سنتی 

بیشترین کاربرد را در کلینیک های باستانی و معاصر دارد. در موکسا گذاری سنتی گیاه موکسا آتش زده می شود و به دو دسته موکسا گذاری مستقیم و غیر مستقیم تقسیم می شود. (بر اساس تماس مستقیم و غیر مستقیم موکسا با بدن)
وقتی یک کله قندی موکسا مستقیم روی پوست قرا بگیرد، به آن موکسا گذاری مستقیم می گویند و اگر موکسا با فاصله مشخصی از پوست قرار بگیرد، به آن موکسا گذاری غیر مستقیم می گویند. فاصله موکسا با بدن در موکسا گذاری غیر مستقیم می تواند هوا، سیر، زنجبیل، آکوانیت، نمک و این قبیل چیز ها باشد.

 
در موکسا گذاری دارویی که به آن موکساگذاری طبیعی نیز گفته می شود، از داروهای محرک (مانند: سوسک کانترارین، سیر و دانه سیناپین) روی نقطه طب سوزنی گذاشته می شود تا نقطه مورد نظر سرخ شده و تاول بزند.
در موکسا گذاری مدرن از موکسا گذاری میکرو موج، میکرو گذاری لیزری و موکسا گذاری الکتریکی – حرارتی برای تحریک فاکتورهایی که در موکسا گذاری سنتی به كار مي بريم استفاده مي شود، این عمل با تاثیر گذاری فیزیکی یا شیمیایی برای بدست آوردن اثرهای درمانی موکسا گذاری انجام می شود.
معمولا واژه موکسا گذاری برای موکسا گذاری کلاسیک با گیاه موکسا به کار می رود و این مقاله روی تئوری باستانی و تحقیقات مدرن درباره موکسا گذاری کلاسیک متمرکز شده است.

 
2- تئوری موکسا گذاری سنتی 

بزرگان طب چینی فرموده اند جایی که سوزن کار نمی کند موکسا کار می کند.
تئوری های TCM، موکسا گذاری را برای کاربردهای تقویت موثر دانسته اند
ویژگی های موکسا در ماده موکسا و آتش آن است.
موکسا اغلب در دسته بیماری های کمبود و سرما به کار می رود اگر چه بعضي از سندروم های حرارت اضافی نیز به وسیله موکسا قابل درمان است. 

 

قواعد موکسا گذاری به طور کلی:

 
- تغذیه گرما
- لایروبی گرما
- ذوب کردن گرما 

تغذیه گرما برای موارد زیر مفید است: 

- گرم کردن یانگ
- تقویت چی
- تغذیه خون
- رفع خستگی

 
لایروبی گرما برای موارد زیر مفید است:

 
- فعال کردن خون
- رفع ایستایی ها Stasis
- توسعه دادن چی
- لایروبی کانال ها
- تسکین درد 

ذوب گرمایی موارد زیر مفید است:

 
- كاهش بلغم
- رفع انسدادها (stagnation)
- رفع باد
- دفع رطوبت
- خارج کردن سموم
- پاک کردن حرارت

 
بعضی اعتقاد دارند که لایروبی گرم طبیعت موکسا گذاری است و مهمترین کارکرد موکسا است.
عملکرد موکسا در دفع سرما، بهبود چرخش انرژی در مردین ها، پاک کردن حرارت و سم زدایی و امثال آن همگی وابسته به خاصیت موکسا در حرکت دادن جریان چی و خون است. 

در تئوری پایه TCM تاثیرات موکسا گذاری بر مبنای دو جنبه است: 

- عملکرد سیستم مریدین
- نقش موکسا و آتش

1-2- سیستم مریدین: 

TCM معمولا از سوزن گذاری و موکسا گذاری به صورت ترکیبی بهره می برده و برای هر دو آن ها تئوری های درمانی یکسانی از مریدین ها و نقاط طب سوزنی بیان کرده است. به عبارت دیگر تاثير درمانی موکسا تا حدی وابسته به سیستم مریدین ها است.
موکسا گذاری به مردین ها، نواحی پوست و نقاط طب سوزنی ارتباط نزدیکی دارد. سیستم مریدین شامل کانال ها و انشعاب ها هستند که مسیر ارتباطی بیرونی و داخلی، تماس با ارگان ها، حرکت دادن خون و چی و رگلاژ کردن کل بدن می باشد.
لینگ شو و وهای سون می گویند که دوازده کانال معمولي وجود دارد که سمت داخلی آن به یک عضو داخلی و سر دیگر کانال به انتهای دست ها یا پاها می رود. TCM بر این باور است که یک انسان یک کل است و ارگان ها با اندام های انتهایی یعنی دست و پا با هم از طریق سیستم مریدین در ارتباط و تعامل اند. و این تعاملات نقش بسیار مهمی در عملکرد های فیزیولوژیکال و فرآیند های آسیب شناسی دارند.
نواحی پوستی سطوحی از کانال های اصلی دوازده گانه هستند که از طریق چی کانال تغذیه می شوند، این نواحی پوستی می توانند وضعیت چی و خون را در مریدین و اعضا نشان دهند.
نقاط طب سوزنی جاهایی از سطح بدن اند که چی ارگان ها و مریدین ها روی هم واقع می شوند و به عنوان نقاط هدف و نقاط پاسخگو در درمان عمل می کنند.
در فرآیند درمانی موکسا، نواحی پوستی و نقاط طب سوزنی ترمینال های سیستم مریدین هستند و به عنوان گیرنده، تحریک های موکسا را می تواند به درون تمام بدن انتقال دهد.
در سرتاسر سیستم مریدین، موکسا گذاری می تواند کاستی ها را پر کرده و زیادی ها را بکاهد و مستقیما حالت بیماری بدن فرد را اصلاح کند یا عملکرد خود درمانی سیستم مریدین ها را جهت درمان فعال کند. برای مثال، نقاطی از طب سوزنی می توانند بیماری های مختلفی را با موکسا گذاری درمان کنند و همان نقاط طب سوزنی می توانند نتیجه های مشابهی بدون سوزن گذاری یا موکسا گذاری بدست آورند که ثابت می کند که مریدین های بدن و نقاط طب سوزنی نقش مهمی در درمان با موکسا دارند. 

2-2- موکسا و آتش

 
در طب پایه Elementary Medicine اعتقاد بر این است كه بیماری ها را نمی توان فقط با داروها درمان کرد و از درمان طب سوزنی با موکسا تراپی باید استفاده کرد. تاثیرات منحصر به فرد موکسا گذاری مستقیما با ویژگی های موکسا و آتش مربوط است.
در موکسا گذاری با آتش موکسا می تواند با بجای ماندن حرکت کند و پیوسته به درون اعضا و ارگان ها نفوذ کند. آتش داغ است بنابراین می تواند سرمای یین را از بین ببرد و یانگ را گرم کند و حتی می تواند سمومی را که به دلیل رطوبت، باد، بلغم و امثال آن ایجاد شده را ذوب کند، آتش سریع است پس می تواند کانال ها را لایروبی کند و درد و بی حسی را از بین ببرد و خون و چی را فعال کند. این ویژگی آتش موکسا مهمترین نقش و عملکرد موکسا گذاری است.
مواد موکسا بسیار مهم است. انتخاب ماده برای موکسا در TCM بسیار سخت است.
چوجی فانگ در کتاب طب سوزنی به 8 نوع آتش ناشی از موکسا اشاره کرده :
- موکسا با آتش چوب کاج برای درمان های سخت،
- آتش چوب سرو برای زخم و چرک،
- آتش چوب پرتقال برای آسیب های پوستی،
- چوب شاه توت برای عضلاتتحلیل رفته،
- آتش چوب عناب برای بدن های لاغر شده،
- چوب بامبو برای تاندون آسیب دیده و تاندون هاي بیش از حد شل،
- آتش چوب پرتقال سه لایه برای له شدگی رگ ها،
- آتش چوب نارون برای آسیب دیدگی استخوانی و استخوان پوک شده
البته در حال حاضر هیچ یک از این 8 نوع قابل استفاده نیستند. اما آتش موکسا گرم است و می تواند پر قدرت در اعضا و جوارح صعود و نفوذ کند.
موکسا در طبیعت، یانگ خالص است موکسای خام گرم است و بعد از پراسس داغ می شود موکسا می تواند آتش Tai-Yang را ایجاد کند و یانگ مرده را زنده کند.
می تواند به درون یین وارد شود و تمام سرما و رطوبت را خارج کند و سرما را به گرما تبدیل کند.
موکسا گذاری با الیاف موکسا می تواند به درون کانال ها نفوذ کند و صدها بیماری را درمان کند عملکرد موکسا بی نظیر است ویژگی های دارویی الیاف موکسا(خام) همان چیزی است که هنگام پراسس شدن گرم تر می شود، موکسا پراسس شده به شکل پشم در می آید که آماده برای موکسا گذاری است و هرچه کهنه تر باشد بهتر است.
از زمان باستان برای موکسا گذاری گیاه موکسا را جمع آوری می کردند که هم ویژگی های درمان بیشتری داشت و هم به طور طولانی مدتی در کلینیک ها از قدیم به طور عملی استفاده شده بوده است. 

3- چگونگی تحقیق درباره موکسا گذاری 

در اوایل قرن 19 تحقیقات در مورد موکسا آغاز شد، دانشمندان ژاپنی ویژگی های فیزیکی موکسا و اثرات آن بر روی فشار خون و مشکلات روده ای را بررسی کردند و تا به امروز اطلاعات وسیعی در مورد اثرات موکسا بر بدن انسان ها و حیوانات آزمایش شده است که شامل تاثیرات آن بر روی سیستم های فیزیولوژیک، کنترل دردها، افزایش سیستم ایمنی و جلوگیری از پیری زودرس می باشد. در کنار این تحقیقاتی در مورد مکانیسم سم زدایی این ماده که اساس کارش بر حرارت و گرما و دارو درماني است هم صورت گرفته شده است. 

1-3- اثرات حرارتی 

موکسا روشن شده بدون شعله دمای در حدود 890-548 درجه سانتی گراد ایجاد می کند و زمانی که به بدن نزديك می شود گرمای آن احساس می شود. بنابراین عده ای تصور می کنند تاثیر درمانی آن به دلیلی اثرات حرارتی آن است. آزمایشات نشان داده یک دوز موکسا که معادل 2 میکروگرم است بر روی شکم موش دمای سطحی را تا 130 درجه سانتی گراد و در داخل تا 56 درجه سانتی گراد افزایش می دهد اما تغییرات دمای نواحی اطراف مشاهده نشده است. تغییرات دمای 50mg موکسا بر روی پوست موش با ترموکوبل اندازه گیری شده و دمای لایه اپیدرم و زیر جلدی متفاوت بود. نتایج نشان می دهد اثرات حرارتی بر بافت های عمقی بیشتر است حداکثر تغییرات دما حدود 65 درجه سانتی گراد در سطح و 45 درجه سانتی گراد در لایه های زیر جلدی بود.
منحنی دما – زمان تاثیرات حرارتی موکسا را می توان با افزایش آهسته و سریع دما و کاهش سریع و آهسته آن رسم کرد.
موکسا جدا شده از پوست با زنجبیل می تواند تغییر دمار ا متعادل کند ، دمای موکسا و تغییرات آن غیر مستقیم مربوط به نوع بافت و رطوبت بافت است. موکسا باسشن ها (گیاه موکسا) اثرات حرارتی متفاوت دارند و انواع موکسا باسشن های مستقیم، همراه با زنجبیل، سوسپانسیون موکسا، موکسا لیزر در نقاط طب سوزنی بررسی شد و تغییرات دما کاملا مشاهده شد و هر کدام تغییرات خاص خود را داشتند بعضی تاثیرات موکسا را براساس عملکرد آن ها بر روی آستانه درد و درمان آن بررسی کردند و میزان ماندگاری تاثیر آن و میزان بهبودی را مشخص نمودند.
آزمایش فعال سازی نرون ها با میزان حرارت مختلف موکسا بررسی شد و نتایج مثبت و منفی آن بر بروي نرون های SRD ثبت گردید و هر چقدر میزان تحریک افزایش یابد جواب گیری به اوج می رسد. دریافت اثر گرما ارتباط نزدیکی با گیرنده ی گرما و گیرنده های پلی مودال (چند منظوره) دارد. اثر حرارتی و فیزیکی موکسا با تحریک نقاط طب سوزنی توسط موکسا حاصل می شود.
اثرات موکسا بر روی پوست به صورت داغی، گر گرفتگی، درد و بعضا تاول دیده می شود.
اثر حرارتی دیگر موکسا برر روی پروتئین های HSPS می باشد . این پروتئین ها در واکنش به تنش های محیط بیرون بدن فعال می شوند و موکسا در نشر و عملکرد آن ها نقش موثری دارد.

 

2-3- اثرات تابش

 
تحقیقات نشان داده که هیچ گونه تحریک حرارتی نمی تواند به کارآیی موکساباسشن برسد [21]. موکسای سوزان نور مرئی و اشعه مادون قرمز (IR) منتشر می کند. بنابراین ،ممکن است علاوه بر اثرات حرارتی، اثر تابش غیر گرمایی ااثرپرتو درمانی) داشته باشد که می تواند نقش مهمی درکارآیی (اثربخشی) موکساباسشن ایفا کند.
علم فیزیک می گوید که تابش، یک فرایند انتشار انرژی به خارج به شکل امواج یا ذرات الکترومغناطیسی است. هر جسم در دمای بالای صفر مطلق تابش الکترومغناطیسی منتشر می کند. در حال حاضر ، دیدگاه رایج این است که طیف تابش موکسا ی مشتعل از 0.8 تا 5.6 میکرومتر متغیر است که قله(پیک) آن در نزدیکی 1.5 میکرومتر است و در قسمت مادون قرمز نزدیک (NIR) قرار دارد (نزدیک به قسمت مادون قرمز است). اما نتایج با توجه به روشهای اندازه گیری و شرایط تجربی؛ متفاوت گزارش می شود.
تابش حرارتی چوب سوزان موکسا که با روشهای غیر مستقیم اندازه گیری می شود عمدتا مادون قرمز دور (FIR) و نزدیک مادون قرمز NIR است و حداکثر طیف آن 2.8 میکرومتر است.
طیف تابشی چوب موکسا دارویی (که با استفاده از دستگاه مونوکروماتور مادون قرمز قابل مشاهده اندازه گیری می شود) از نور قرمز مادون قرمز نزدیک NIR تا مادون قرمز میانی (MIR) توزیع می شود، که در آن چند قله به ویژه در 2.4 میکرومتر تشخیص داده می شود و طول موج های کوتاهتر از 0.6 میکرومتر ندارد.

نتایج نشان داد که در تاثیر درمانی موکساباسشن غیرمستقیم سنتی ، ارتعاشات تشدید تابش مادون قرمز موکساباسشن غیرمستقیم و نقاط طب سوزنی نقش مهمی ایفا می کنند و موکساهای غیر گیاهی جایگزین نمی تواند جایگزین موکساباسشن (گیاهی) سنتی از نظر ویژگی های مادون قرمز موکساباسشن باشد [25- 29].

 

شکل 1

 

طیف های تشعشع مادون قرمز یکپارچه از یک نقطه طب سوزنی ، (4 Hegu (LI ، موکساباسشن مستقیم با یک چوب موکساباسشن سنتی و موکساباسشن غیر مستقیم با سه محیط سنتی. 

 

 جدول 1 

شدتها و طول قله های موج تابش مادون قرمز موکساباسشن سنتی ، موکساباسشن با کنترل ، و Hegu (LI4). (شدت تابش)
طول موج قله تابش
اشعه مادون قرمز بر بدن اثرات حرارتی و غیر گرمایی ایجاد می کند. اثرات حرارتی تحت تأثیر امواج الکترومغناطیسی ایجاد می شود. مولکولهای بدن انسان انرژی را از مادون قرمز IR جذب می کند و آن را به گرما تبدیل می کند و بنابراین گردش خون را بهبود می بخشد و فعالیت سلول ها و آنزیم ها را بهبود می بخشد. اثر غیر گرمایی مربوط به برهمکنش امواج الکترومغناطیسی و ارگانیسم است. که پیچیده تر و دارای ویژگی های غیر خطی است.
عملکرد NIR و FIR بر روی ارگانیسم متفاوت است. به طور کلی اعتقاد بر این است که NIR نقش عمده ای در اثر تابش بیولوژیکی موکساباسشن دارد. هنگامی که NIR بدن را تحت تابش قرار می دهد، نور منعکس شده توسط پوست نسبتاً کم است، این انرژی می تواند در عمق 10 میلی متری پوست منتقل شود، به بافت ها برسد و توسط آنها جذب شود. NIR می تواند برخی از مواد فعال تولید شده در بافتها را تحریک کند، پس از جذب توسط بافت همبند، رگهای خونی، عروق لنفاوی و اعصاب (که در زیر پوست تابیده شده هستند)، با گردش خون به سایر قسمتهای بدن توزیع شده و متابولیسم و ترموژنز را افزایش می دهد. NIR همچنین می تواند متابولیسم سلول ها را در اندامهایی که به آنها رسیده است؛ تقویت کند. انرژی تولید شده توسط اثر فوتوالکتریک و فرآیند فتوشیمیایی و عبور از سیستم عصبی-هومورال می تواند باعث فعال شدن سلول های آسیب شناختی فاقد انرژی شده و سپس عملکردهای ایمنی و عصبی بدن را بیشتر تنظیم کند.

 

3-3- تاثیرات دارویی

 
گیاه موکسا که همچنین به نام برنجاسف هم شناخته می شود مخلوطی از گیاهان پایا و همیشگی برنجاسف است.
برگ های برنجاسف پشم موکسا را تولید می کنند البته بعد از اینکه خشک شد. و این از رایج ترین مواد تشکیل دهنده موکسا می شود.
اجزای موکسا پیچیده هستند بیشتر از 60 نوع مولفه شناسایی شده است
روغن های سبک و تبخیر شدنی شامل 8/1 سنیوئل آلکان- کافور- بورنئول آلدئیدسیک – کتون – فنول -بنزل ترکیب شده است. C37 H76 مهمترین نقش را در سوختن و اشتعال بازی می کند. همچنین موکسا دارای تانن ها و فلانوئیدها، استرلها، پلی ساکاریدها و عناصر ناچیز و ذرات دیگر است اجزای موکسا همیشه بر حسب فصل و مکان در حال تغییر است.
میزان روغن QiAi در Hubei بطور آشکار بسیار بیشتر از Shangdong و Hebeiو دیگر نقاط است.
بعضی ها شدت حرارت ناشی از سوختن موکساهای مختلف را اندازه گیری کرده اند
Qi Ai (From Hubei) = 18139 j/g
Bei Ai = 17463.4 j/g
Qi an Ai (From Hebei ) = 17419.3 j/g
Chuan Ai = 16136.4 j/g
حرارت ناشی از سوخت Qi Ai( From Hubei ) بیشتر از همه بود. و این از زمان های قدیم به عنوان بهترین ترکیب برای موکسا مطرح شده است
میزان روغن های سبک موکسا %45-%1.00 است، که دارای یک فعالیت زیستی مختلف از جمله انبساط عضلات صاف مجرای تنفسی کم کردن سرفه و تاثیرات خلط آوری و فعالیت قوی آنتی اکسیدانی دارد.موکسا غنی از فلاونوئیدها و پلی ساکاریدهاست که اینها فعالیت آنتی اکسیدانی دارند.
آزمایش ترکیبات موکسا نشان داده که میزان رطوبت موکسا %13.51 و خاکستر محتویات %11.77 و میزان دود تولید شده %126.42 بوده است.
قسمتی از تركیبات تولید شده از موکسا جسمی است شبیه به قیر قهوه ای که نقش نفوذ کننده به سلول های آسیب دیده پوستی را دارد. موکسا و ترکیبات تولید شده آن توسط متانول استخراج می شوند، استخراج هر دو فعالیت پاک کنندگی رادیکال های آزاد و پراکسید چربی ها را دارند. محصولات تولید شده ي موکسا (بعد از سوختن) فعالیت قوی تری دارند.
نتایج نشان می دهد که اجزای فعال موکسا بیشتر شروع به تخریب شدن می کنند (بعد از سوختن)
قیر به اجزای تشکیل دهنده در کروماتوگرافی ژل و اجزای آنتی اکسیدان در باند IV تقسیم می شود.
اجزای آنتی اکسیدان به لایه نازکتری در کروماتوگرافی تقسیم می شوند.
تاثیرات آنتی اکسیدان در باند RF 0/14 بهتر از سنتز آنتی اکسیدان BHT است. زنجبیل و سیر مهمترین ماده کمک دهنده موکسا گذاری هستند و در استفاده غیر مستقیم از موکسا گذاری رایج هستند.
زنجبیل و سیر روی ظرفی قرار داده می شوند تا خشک شوند و امتحان شوند گینجرول و آلسین جزو فعال آن ها می تواند روی بدن با حرارت دادن کار درمانی کند.
عصاره خاکستر سوخته موکسا همچنین قابلیت قوی تر از رادیکال غیر آزاد را دارد. یکی دیگر از محصولات سوختن موکسا دود است. دود موکسا شامل ترکیب از اجزای متفاوت و اجزای بخار آمونیاک، الکل ها (اتیلن گلیکول، پنتیل بوتانول) هیدروکربن چربی دار- هیدروکربن آروماتیک اجزای هیدروکربن (ترپن) و اکسید آنها.
اینها می توانند از ذرات سوخته شده موکسا بدست آیند. تجزیه کیفی دود موکسای سوخته در کروماتوگرافی اسپکترومتری 61 پیک را جدا کرد و 56 جز را شناسایی کرد، خلاصه یافته ها به 3 بازه زمانی تقسیم می شود:
- ماده فوران ( ترکیب بی رنگ و آبکی در ده دقیقه اول)
- ترکیب اصلی آروماتیک (10-40 min)
- اتر و الکان و هیدروکسیل (40-70 min)
دود موکسا مي تواند در ضد عفونی کردن هوا از ویروس و قارچ استفاده شود همچنین گزارش شده که در زخم های عفونی و خارش واژن و دهانه رحم و فیستول معقدی و زگیل های رایج کاربردی است.
بعضی از مطالعات نشان می دهد که دود موکسا از طریق تنفس تاثیراتی در بدن می گذارد بحث درباره بی خطر بودن دود موکسا هنوز ادامه دارد. بعضی گزارش ها حاکی از آن است که دود موکسا برای بدن مضر است به عنوان مثال ایجاد آلرژی برگ ها برنجاسف شامل ترپن (Terpenes) ممکن است پلی سیکلیک آروماتیک سرطانزا در جریان روند سوختن تولید کند و در طی موکسا گذاری تجمع آلودگی هوا (فضای موکسا گذاری) مثل اکسید نیتروژن مونوکسید کربن و ذرات ریز ده برابر بیشتر از حد استاندارد کلاس برسد و ممکن است به بیمار و پرسنل آسیب برساند.
اما یک تحقیق کوتاه مدت و بلند مدت علنی نشان داد که مواد فرار و کربن مونوکسید تولید شده توسط دود موکسا که کمتر از حد نرمال باشد نمی تواند سطح امن تخطی و تجاوز کند.

 

4- نتیجه: 

در چگونگی تاثیر موکساگذاری نقطه نظر های بسیاری وجود دارد مانند اثر تحریک حرارتی، درمان پروتئین اتولوگ عام، جواب دهی فشار عام و رایحه درمانی نظر مورد تائید عمومی این است که سیستم مریدین با تاثیر فیزیکی و شیمیایی موکسا ترکیب می شوند تا تاثیرات همه جانبه را ایجاد کنند وقتی که عوامل فیزیکی و شیمیایی در گیرنده های نقاط طب سوزنی عمل می کنند، سیگنالی به سیستم عصب مرکزی از طریق مسیر های ثانویه و پیرامونی وارد می شود و بعد از ترکیب شبکه عصبی-اندروکرین- ایمنی و سیستم گردش انرژی را تنظیم می کند و در حالی که محیط داخلی بدن را رگلاژ و تنظیم می کند تا در پیشگیری و درمان بیماری ها تاثیر کند.
مطالعه چگونگی تاثیر گذاری موکسا در سطح کلی بر مبنای شناخت از سیستم مریدین ها یا حتی سیستم TCM در واقع بسیار سخت است اما از طرف دیگر مطالعات موکساگذاری برای درک نقاط طب سوزنی و مریدن ها در TCM مفید است، برای مثال بعضی افراد پدیده ی نقاط احساس به گرما را مطرح کرده اند که یک کاوش مفید برای زاویه جدید مطالعه از بخشی از چگونگی تاثیرگذاری موکسا می تواند سرنخ خوبی می باشد.
دوم توجه بیشتری را به موکسا گذاری زخم کننده (موکسا گذاری چرکی) معطوف کنید موکسا گذاری زخم کننده برای پزشک های باستانی بسیار مورد توجه و علاقه بوده است (جایی که زخم موکسا هست درمان اتفاق افتاده است) تجربیات عملی کلینیک های مدرن نیز نشان داده که موکسا های زخم کننده در مقایسه با دیگر موکسا ها مزایای درمانی بیشتری در بعضی بیماری های مزمن مقاوم دارد.
سوم لازم است که تکنولوژی جدید و منظم در چگونگی مطالعات موکسا و تاثیر موکسا گذاری معرفی و استفاده شود، از جمله تئوری انتقال حرارت زیستی، تحقیقات چندجانبه بر روی پدیده انتقال حرارت در ارگانیسم های زنده انتقال گرما در حوزه درمان و بیولوژی به کارگیری دیدگاه های چند جانبه بی شک تحقیقات درباره موکساگذاری را توسعه خواهد داد.
چهارم مطالعه در مکانیزم و چگونگی موکساگذاری بایستی روی کاربردهای عملی کلینیکی متمرکز شود. بسیاری یافته های تحقیقاتی در کلینیک ها به کار گرفته شده اند مانند به کارگیری موکسای لیزری 650 تا 1650 نانومتر بر روی آرتروز زانو و برادی کاردی (Brady Cardia) و ابزارهای چند کاره موکساگذاری که تحریک موکسا گذاری سنتی را با روشن کردن موکسای مصنوعی (دارای ترکیبات موثر موکسا) با وسایل گرم کننده الکترومغناطیسی.
قطعا با تحقیقات در چگونگی تاثیرگذاری موکسا دستاوردهای جدید در مورد بیماری ها و تاثیرات درمانی موکسا، عایدمان خواهد کرد. 

گردآوری و ترجمه کار گروهی دانشجویان دکتر بهنام
احمد فرجی، امین پرتوی، پریسا ماه نسایی، رضا بیگی، شیوا بهادری، فرزانه فرهمند، هانیه مفتخری

ویرایش و اصلاح توسط دکتر بهنام
استفاده با ذکر منبع بلامانع است.